Ürün
Bilgisayar programları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalajlar gibi nesneleri, birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterleri ifada eder.
Koruma Kriterleri
Tasarım tescil sistemi içerisinde bir tasarım ancak “yenilik” ve “ayırt edici nitelik” şartlarını haiz olması koşuluyla korunmaktadır.
Yenilik: Bir tasarımın aynısının, ‘tescilli tasarım’ için başvuru veya rüçhan tarihinden önce; ‘tescilsiz tasarım’ için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce; dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olmasını,
Ayırt Edici Nitelik: Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim ile tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce ve tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim arasında bir farklılık olmasını ifade etmektedir.
Tasarımların Korunması
Tasarımlar, Kuruma başvuru yapılarak tescil edilmiş olması halinde ‘tescilli tasarım’, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması halinde ‘tescilsiz tasarım’ olarak korunur.
Tescilsiz tasarımların koruma süresi, koruma talep edilen tasarımın Türkiye’de kamuya ilk sunulduğu tarihten itibaren üç yıldır. Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 5 yıldır. Ancak bu süre beşer yıllık dönemler halinde yenilenmek suretiyle 25 yıla kadar uzatılabilir.
Yenileme talebinin tasarım sahibi tarafından koruma süresinin sona erdiği tarihten önceki altı ay içinde yapılması ve aynı süre içinde yenileme ücretinin ödendiğine ilişkin bilginin Kuruma sunulması gerekir. Bu süre içinde talebin yapılmaması veya yenileme ücretinin ödendiğine ilişkin bilginin Kuruma sunulmaması halinde, yenileme talebi, koruma süresinin sona erdiği tarihten itibaren altı aylık süre içinde ek ücretin ödenmesi şartıyla da yapılabilir. Yenilenmeyen tasarımlara ilişkin tasarım hakkı, koruma süresinin bittiği tarihte sona erer. Çoklu başvurularda, kısmî yenileme işlemi yapılabilir.
Tasarım Hakkının Sona Ermesi
Tasarımdan doğan hak aşağıdaki sebeplerden birinin gerçekleşmesi ile sona erer.
Koruma süresinin dolması veya tescilin yenilenmemesi
Tasarım belgesi sahibinin hakkından vazgeçmesi 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununda öngörülen koruma süresinin dolması, şartlarının mevcudiyeti halinde başka Kanunların tanıdığı hakları etkilemez.
Tasarım Hakkının İhlali
Tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller aşağıdaki gibidir:
Tasarım sahibinin izni olmaksızın bu Kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak,
Tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek,
Tasarım hakkını gasp etmek. Koruma kapsamındaki tasarımın tescilli olduğuna ilişkin kaydın ürün, ambalaj veya fatura üzerine konulmamış olması, bu maddede sayılan fiilleri tasarım hakkına tecavüz olmaktan çıkarmaz.
Tasarım başvurusunun bültende yayımlanmasıyla birlikte, başvuru sahibi, tasarım hakkına yönelik tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahiptir. Tecavüz eden, başvurudan veya kapsamından haberdar edilmişse, başvurunun yayımlanmış olmasına bakılmaz. Tecavüz edenin kötü niyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa, yayımdan önce de tecavüzün varlığı kabul edilir. Tescilsiz tasarımlar için, tasarım kamuya sunulduğu takdirde, hak sahibi, tasarım hakkına yönelik ihlallerden dolayı dava açmaya yetkilidir.